Literatura Strona główna Mapa witryny Funkcjonalne cechy rzeźby Warunki topoklimatyczne Przez topoklimat rozumie się klimat kształtowany przez warunki miejscowe, takie jak ukształtowanie terenu, roślinność, stosunki wodne.

Cechą naturalną terenu powiatu gorzowskiego jest stosunkowo duża lesistość. Lasy i bory sosnowe występują na rozległym obszarze (44,5 % powierzchni powiatu). Obszar ten pokrywają: (3) Piaski, żwiry, mady rzeczne oraz torfy i namuły (5) Piaski eoliczne, lokalnie w wydmach (5) Piaski, żwiry i mułki rzeczne. (13) Iły, mułki i piaski zastoiskowe. (14) Piaski i żwiry sandrowe. (17) Żwiry, piaski, głazy i gliny moren czołowych. (19) Gliny zwałowe, ich zwietrzeliny oraz piaski i żwiry (39) Iły, mułki, piaski, żwiry z węglem brunatnym. Elementy te mają niewątpliwie istotny wpływ na miejscowy klimat. Podstawowym czynnikiem kształtującym klimat wnętrza lasu jest stopień zwarcia koron drzew, które w znacznej mierze pochłaniają energię, również rodzaj podłoża, na którym rośnie las. Według nomenklatury urządzania lasu, ocenić można, stopień zwarcia koron (poza czasowymi powierzchniami otwartymi: uprawy leśne, zręby, płazowany i halizny) od pełnego do umiarkowanego, a w przypadkach nielicznych, jako zwarcie luźne. Obszary leśne mają wpływ na zwiększenie opadów w najbliższej okolicy. Pod okapem drzew stężenie dwutlenku węgla może spadać poniżej średniej wartości tego gazu w czystej atmosferze. Wiosną i jesienią drzewostan powoduje zmniejszenie częstotliwości przymrozków. Bory sosnowe porastające wydmy [5] charakteryzują się występowaniem znacznych kontrastów termicznych i wilgotnościowych pod wpływem deniwelacji między wydmami. Na fragmentach obniżeń, zagłębień, bagienek itp. nagrzewanie jest słabsze, gorsza wymiana powietrza, a to powoduje zjawisko prądów osiadających. Topoklimaty form wklęsłych, cechują się niekorzystnymi warunkami radiacyjno - termicznymi. Stąd wydłużona dolina i zagłębienia bezodpływowe, położone na obszarach tarasu zalewowego Warty, jest podatna na spływy wychłodzonego powietrza i tworzenie się jego zastoisk aż do wystąpienia inwersji termicznych, co utrudnia wymianę powietrza. Tereny te są również podatne na immisję zanieczyszczeń oraz przymrozki radiacyjne w dolinach. Topoklimat powierzchni wodnych i ich otoczenia odznacza się wartościami wymiany ciepła na skutek ich dużej pojemności cieplnej. Na opisywanym obszarze, zagadnienie to odnosi się do odcinka rzeki Warty, międzywala i jezior. Wody rzek i jezior łagodzą wpływ oddziaływania na temperaturę powietrza (zmniejszenie amplitudy) oraz powodują wzrost częstotliwości pojawiania się mgieł. Woda rzeki akumuluje ciepło, więc chłodne powietrze spływające do obniżenia dolinnego Warty nie powoduje powstawania zmrozowisk. Na terenach płaskich - rolniczych wymiana ciepła zależy od rodzaju podłoża (gleb). Gleby nieporowate (pyły, gliny) o dobrej wymianie ciepła są w niewielkim stopniu narażone na występowanie przymrozków zwłaszcza wiosennych lub jesiennych. Natomiast gleby porowate luźne - takie występują na omawianym obszarze - odznaczają się słabą wymianą ciepła - narażone są, więc na częste występowanie przymrozków. Tereny te odznaczają się jednak korzystnymi cechami mikroklimatycznymi. Topoklimat obszarów zabudowanych dotyczy zabudowy zwartej miejscowości położonych głównie na krawędzi doliny Warty. Przy niesprzyjającej pogodzie mogą kumulować się tam zanieczyszczenia powstające w procesach spalania w celach grzewczych i przemysłowych, albo naniesione z terenów ościennych. Stagnacja zanieczyszczeń zależy od kierunku wiatru oraz jego prędkości. Ważne jest więc, aby zanieczyszczenia nie pochodziły z uciążliwych zakładów przemysłowych.

Typy topoklimatów lokalnych występujących na terenie Powiatu Gorzowskiego Związany z obszarem lasów i borów sosnowych, gdzie nocne spadki temperatury są znacznie mniejsze niż na obszarach sąsiednich. Obszary leśne zaburzają swobodne przemieszczanie mas powietrza zmieniając ich kierunek oraz tworząc nisze o charakterze czasowym, w których powietrze stagnuje, Związany z obszarem międzywala Warty, Noteci i enklawami jezior. Topoklimat zbiorników wodnych charakteryzuje duża wymiana ciepła pomiędzy powierzchnią czynną a podłożem wskutek przewodzenia. Topoklimat ten obejmuje zarówno same zbiorniki wodne, jak i ich bezpośrednie otoczenie, gdzie wskutek dużej pojemności cieplnej i dobrego przewodnictwa cieplnego podłoża dobowe amplitudy temperatury w przyziemnej warstwie atmosfery są znacznie mniejsze niż na terenach sąsiednich Związany z obszarem gruntów rolnych urozmaiconych mniejszymi kompleksami leśnymi, zadrzewieniami i zakrzywieniami w postaci; kęp, rzędów i szpalerów, są przykładem urządzeń fitomelioracyjnych. Elementy te zmniejszają siłę wiatru na przylegających polach, łagodzą mikroklimat, spowalniają obieg wody i substancji chemicznych, ograniczają parowanie wody z gleby, zatrzymują śnieg, przeciwdziałają wymywaniu substancji biogennych do wód, ograniczając ich eutrofizację, zmniejszają erozję gleb, wzbogacają różnorodność biologiczną siedlisk, przyczyniają się do poprawy warunków ekologicznych, estetycznych i gospodarczych środowiska.

Cechy mezoklimatu (klimat lokalny) Klimat obszaru powiatu gorzowskiego należy do strefy klimatu umiarkowanego, na pograniczu dzielnicy pomorskiej i lubuskiej. Rejon ten zaliczany jest do najcieplejszych w Polsce. W pobliskich Słubicach notowane są najwyższe maksymalne temperatury w Polsce. Średnia temperatura roczna z wielolecia jest wysoka i wynosi około 8 C. Czas trwania pokrywy śnieżnej w okresach od listopada do kwietnia średnio z wielolecia nie przekracza 25 dni. Liczba dni z mrozem i przymrozkami nie przekracza 90 do 100 dni. Średnie sumy opadów atmosferycznych dochodzą do 600 mm na rok, a okres wegetacyjny trwa przez 200 - 215 dni. Wiatry wieją przeważnie z kierunku zachodniego i południowo - zachodniego. TEMPERATURY POWIETRZA Średnia temperatura w oC Gorzów Wlkp. Zielona Góra Lata 1951-1980 8,1 8,2 1981-1990 8,6 8,5 1991-2000 9,0 8,8 2000 10,1 10,1 Skrajne w okresie 1981-2000 Maksimum 37,4 36,8 Minimum - 24,6 - 22,2 Amplitudy temperatur skrajnych 62 59 OPADY ATMOSFERYCZNE Z WIELOLECIA 1956-1980 (w mm) Stacja Miesiące I-XII V-VI VII-VIII IX-X IV-X Santok 573 112 127 93 372 Skwierzyna 551 110 129 89 368 Lubikowo 531 112 113 89 353 Bledzew 591 126 136 97 399 Szumiłowo 473 99 106 82 322 Witnica 597 123 129 99 394 Gorzów Wlkp. 570 121 133 90 385 Łubianka 619 125 130 101 402 Kostrzyn n/O 538 109 134 93 SUMY OPADÓW ATMOSFERYCZNYCH (w mm) Lata 1981-1990 Lata 1991-2000 Rok 2002 Gorzów Wlkp 513 541 606 Zielona Góra 564 598 757 USŁONECZNIENIE, ZACHMURZENIE, ŚREDNIA PRĘDKOŚĆ WIATRU Stacja Lata Usłonecznienie w h Średnie zachmurzenie w oktanach Średnia prędkość wiatru w m/s Gorzów Wlkp 1999 1.843 5,3 2,4 2000 1.695 5,5 2,4 Zielona Góra 1999 1.574 5,3 3,1 2000 1.485 5,3 2,8 POKRYWA ŚNIEŻNA Średnia liczba dni z pokrywą śnieżną o grubościach z lat 1955/56 do 1979/80 Stacja Grubość pokrywy w cm Miesiące Listopad Grudzień Styczeń Luty Marzec Kwiecień Listopad do kwietnia Gorzów Wlkp do 5 1,0 8,1 9,2 6,3 4,0 0,3 28,9 6-10 0,4 1,9 3,5 1,6 1,1 0,0 8,5 11-20 0,3 1,0 4,0 2,7 0,8 - 8,8 ponad 20 0,0 0,2 1,2 2,4 1,1 - 4,9 Rysunek mapy administracyjnej województwa lubuskiego został zaczerpnięty z www.wojewodalubuski.pl Copyright © Jan Bieńkowski